Ortak Sıfatının Kişiselliği

Ortak Sıfatının Kişiselliği

Kollektif ortaklık, ortaklarının sınırsız sorumluluğu nedeni ile ortaklar arasında kişisel güvene dayanan bir ilişki olduğundan, ortaklar arasındaki kişisel nitelikteki hak ve borçlar başkasına devredilemez. Hatta yasal temsilciler dışında, iradi temsilciler aracılığı ile kullanılamaz. Denetleme hakkının uzman kişiler aracılığı ile kullanılması bunun dışındadır. Buna karşılık, ortağın ortaklığa karşı sahip olduğu parasal nitelikteki hakları ortaklığa karşı bağımsız bir alacak niteliği kazandığı anda, üçüncü kişilere devredilebilir.

ORTAKLARIN PARASAL NİTELİKTEKİ HAK VE BORÇLARI

Sermaye Borcu

Sermaye Borcunun Konusu

Kollektif ortaklık, bir ticaret ortaklığı olarak kazanç sağlamak ve bunu ortaklarına paylaştırmak amacıyla kurulur. Bu amacı gerçekleştirmek için sermayeye ihtiyacı vardır. Ortaklar, ortaklık borç ve yükümlüklerinden dolayı sınırsız sorumlu olduklarından, ortakların sermaye borçları konusunda kanun geniş bir serbestlik tanımıştır. Ortaklar TTK.m.139 uyarınca ekonomik bakımdan değer taşıyan herşeyi sermaye olarak getirebilirler. Ortaklar aynı tür sermaye koymakla yükümlü değildirler. Bir ortak nakit, diğeri mal, bir diğeri ise emeğini sermaye olarak koyabilir. Sermaye değerlerinin eşit olması da şart değildir. Sözleşmede, sermaye olarak bir taşınmaz mal veya taşınmaz üzerindeki bir ayni hakkın konulduğu belirtilmişse, sözleşme yazılı ve imzalar noterce onanmış olmak kaydı ile bu taahhüt resmi şekil aranmaksızın geçerlidir. Ortaklığın asgari bir sermayesi olması kanunda şart koşulmamıştır. Nakidden başkaca sermaye konulması halinde ortaklar buna diledikleri değeri biçebilirler, değerin ne şekilde biçildiğinin ortaklık sözleşmesinde yer alması yeterlidir.

Sermaye Borcunun Yerine Getirilmesi (İfası) ve Sermaye Üzerinde Ortaklığın Mülkiyet Hakkı

Sermaye borcu, ortaklık tüzel kişilik kazanınca muaccel olur ve ortaklığın yetkili temsilcisi bunun yerine getirilmesini ortaktan talep edebilir. Ortak üstlendiği sermaye borcunu yerine getirmekle yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır, artık oybirliği ile karar alınmadıkça yeniden sermaye koymaya veya eksilen sermayeyi tamamlamaya zorlanamaz.

Mülkiyet Karinesi

Paradan başka sermaye türlerinde mülkiyet ortaklığa sermaye olarak konabileceği gibi, mal veya hakkın sadece kullanma hakkı da sermaye olarak konabilir. TTK.m.143/2 sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça, sermaye olarak konan malların mülkiyetinin ortaklığa ait ve hakların ortaklığa devredilmiş olacağına ilişkin bir karine öngörmüştür.