1963 TARİHLİ ANKARA ANLAŞMASI

Anlaşma’nrn Kapsamı

Ankara Anlaşması, giriş bölümü dışında 33 madde içeren ana metin, bir geçici pro­tokol, bir mali protokol, son senet ve işgücü konusunda taraflar arasında teati edi­len mektuplardan oluşmaktadır. Ayrıca An- laşma’nın ana metnine bir niyet bildirisi, iki yorum bildirisi ve Federal Alman Hükûme- ti’ne ait iki bildiri eklenmiştir.

Anlaşmanın ana metninde; ortaklık iliş­kisinin amacı, gümrük birliği, tarım, malla­rın kişilerin, sermayenin ve hizmetlerin ser­best dolaşımı, ulaştırma, rekabet, mevzuat ile ekonomik ve ticari politikaların uyum­laştırılması, ortaklık kurumları, Türkiye’nin tam üyelik imkânları, ortaklık ilişkisinde çı­kabilecek uyuşmazlıkların çözümü gibi ko­nulara ilişkin hükümler öngörülmüştür.               y Ana metnin ekini teşkil eden protokol­lerde ise ortaklığın hazırlık döneminde Top­luluk tarafınca tek taraflı olarak Türkiye’ye tanınacak ticari ve mali ayrıcalıklar düzenlenmiştir.

 

Resmî adı “Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu Arasında Bir Ortaklık Kuran Anlaşma” olan işbu Anlaşma, Ankara'da imzalanmış olması nedeniyle Türkçe literatürde yaygın şe­kilde “Ankara Anlaşması” olarak da ifade edilmektedir. Bu adlandırma literatüre paralel olarak bu ünite kapsamında da kullanılmıştır.

Ortaklığın kurulması sürecine ilişkin kapsamlı bilgiyi Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşar­lığı tarafından yayımlanan Türkiye - Avrupa Birliği İlişkileri Özel İhtisas Komisyonu Rapo- ru'nu (2000, Ankara) okuyarak elde edebilirsiniz.

Anlaşma’nın Amacı

Anlaşma’mn amacı, Türkiye’nin Topluluğa entegrasyonunu sağlamaktır. Bu en­tegrasyon aşamalı olarak gelişecek ve sırasıyla ekonomik ve siyasi temelde gerçek­leşecektir.

Bu çerçevede Anlaşma’mn ekonomik amacı, Türkiye ekonomisinin hızlandırıl­mış kalkınmasını ve Türk halkının istihdam seviyesinin ve yaşam koşullarının yük­seltilmesini sağlama gereğini tümü ile göz önünde bulundurarak, taraflar arasında­ki ticari ve ekonomik ilişkileri aralıksız ve dengeli olarak güçlendirmeyi teşvik et­mektir (m. 2 I). Bu amacın gerçekleştirilmesi için bir “gümrük birliği’nin gittikçe gelişen şekilde kurulması öngörülmüştür (m. 2 II).