Coğrafi Bölgeler ve Ekonomik Faaliyetler Arasında İlişki

Türkiye coğrafi olarak 7 bölgeye (Marmara, Ege, Akdeniz, İç Anadolu, Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu) ve idari açıdan 81 ile (vilayete) ayrılmış­tır. Coğrafi bölgeler tespit edilirken bölge içinde yer alacak illerin hem doğa şart­larının hem de beşerî ve ekonomik özelliklerinin nispeten benzerlik göstermesi önemli kriterlerdir. Fakat coğrafi bölgelerin her yerinde benzer coğrafi, doğal, be­şeri ve ekonomik yapının var olduğunu söylemek olanaksızdır.

Coğrafi yapı bölgedeki tüm üretim faaliyetlerini etkilemektedir. Yüksek, en­gebeli, ısı farkının yüksek olduğu ve kış şartlarının uzun sürdüğü bölgelerde ta­rım (bitkisel üretim) ve sanayi faaliyetleri sınırlı kalmaktadır. Bu bölgelerde hay­vancılık faaliyetleri yoğunlaşmaktadır.

Türkiye yarı kurak bir iklim özelliğine sahiptir. Kuzeyde her mevsim yağışlı olan Karadeniz iklimi, güneyde yazları kurak ve çok sıcak, kışlar ise ılık ve yağış­lı olan Akdeniz iklimi görülür. İç bölgelerde (İç Anadolu, Doğu Anadolu, Güney­doğu Anadolu’nun büyük bir kısmında) karasal iklim görülür. Az yağış alan bu bölgelerde yıllık ve günlük sıcaklık farkları çok olup özellikle İç ve Doğu Anado­lu’da kışlar uzun ve soğuktur.

İklim ve doğa koşulları bölgelerin beşerî ve ekonomik yapılarını etkilemekte­dir. Yukarıda belirtildiği gibi söz konusu olumsuzlukların olduğu bölgelerde üreti-

min ve istihdamın sınırlı olması, bu bölgeler dışarıya göçleri artırmaktadır. Türki­ye’de en çok göç veren bölgelere bakıldığında Karadeniz ve Doğu Anadolu bölge­lerinde coğrafi ve iklimsel şartlara bağlı olarak üretimin özellikle sanayileşmenin yetersiz olması, göçü tetikleyen önemli unsurlardandır,

Bölgelerin ekonomik kalkınmasının başarılmasında bölgedeki mevcut yapıların iyi etüt edilmesi büyük önem arz etmektedir. Çıkan sonuçlara bağlı olarak politi­kaların oluşturulması gerekir. Aynı coğrafi bölge içinde farklı yapıların olduğu alt bölgelere aynı ekonomik ve sosyal tedbirlerin uygulanması, kalkınmanın başarıl­ması açısından çok akılcı değildir. Türkiye’de daha homojen ve bölgesel kalkınma­ya daha fazla katkı sağlayacak bölge sisteminin oluşturulmasına yönelik çalışmala­ra bu ünitenin bölgesel gelişme başlığında değinilmiştir.