Ortaklığın Sorumu

Temsilcilerinin açık veya zımni olarak ortaklık adına yaptıkları hukuki işlemlerden dolayı ortaklık alacaklı ve borçlu olduğu gibi, ortaklık işlerini görürken işledikleri haksız fiillerden de ortaklık sorumludur. Bu nedenle, kolektif ortaklığın üstlendiği borç ve yükümler ortaklıkça yerine getirilir. Ortaklık alacaklıları alacaklarını ortaklıktan talep etmelidirler, doğrudan doğruya ortaklara başvurma olanakları yoktur.

Ortakların Sorumu

Kolektif ortaklığı tanımlarken en önemli özelliğinin ortaklık borç ve yükümlerinden dolayı alacaklılara karşı ortakların sınırsız ve zincirleme sorumlu olmaları gerekli. Ancak ortaklık alacaklıları, alacaklarını ilk önce ortaklıktan talep etmelidirler. Alacaklıların ortaklık borç ve yükümlerinden dolayı ortaklara başvurma olanağı ancak belirli hallerin gerçekleşmesiyle doğar. Bu nedenle, pek de doğru olmayarak, kolektif ortaklık borç ve yükümlerinden dolayı ortaklarının sorumluluğu ikinci derecededir denilmektedir. Doğrusu, bu sorumluluğun ancak belirli hallerde söz konusu olmasıdır. O haller oluşursa ortakların sorumu da ortaklıkla aynı sırada olmak üzere doğar, bu haller oluşmadan ise sorum söz konusu değildir.

Başvuru Yolları

Ortaklık borç ve yükümlerinden dolayı ortaklara (adi takip) icra yolu ile takip yapılabileceği gibi, iflas yolu ile takip de yapılabilir. Bilindiği gibi, iflas tacirlere özgü özel bir takip yoludur. Kanun koyucu, tacir olmayan bazı kişilere karşı da bu şekilde takip yapılabileceğini öngörmüştür. Kolektif ortaklık ortakları bu kişiler arasındadır.

Adi Takip

Ortaklık borç ve yükümlerinden dolayı ortaklara başvurabilmek için şu iki koşuldan birisinin gerçekleşmiş olması gereklidir.

• Ortaklığa karşı yapılan icra takibinin semeresiz kalması: İcra takibinin semeresiz kalmış sayılabilmesi için o alacak hakkında usulüne uygun bir aciz belgesi alınmış olmalıdır. Başka türlü icra takibinin semeresiz kaldığı saptanamaz. Ortaklara başvurmak isteyen her alacaklının aciz belgesi alması şart değildir. Herhangi bir alacaklı ortaklık aleyhine aciz belgesi almış ise bundan diğer alacaklılar da yararlanır.

• Ortaklığın herhangi bir nedenle sona ermesi: Ortaklığın sona ermesi, ortaklığın tasfiye sonucu ticaret sicilinden silinmesi, tüzel kişiliğinin ve hukuki varlığının sona ermesi demektir. Ortaklık sona ermiş, başka bir deyişle sicilden silinmiş ise, ortaklığın alacaklıları artık başvuracak bir tüzel kişilik kalmadığı için ortaklara başvurmak zorundadırlar. Ortaklara başvurma olanağının doğduğu bu hallerde alacaklı, ortaklardan birine, birkaçına veya hepsine birden başvurabilir.

Ortağın Sorumunun İçeriği

Ortaklık borç ve yükümlerinden dolayı ortaklara başvurma hakkının doğduğu hallerde, kural olarak, alacaklı ortaklıktan ne talep ediyorsa, ortaktan da onu talep edebilir. Başka bir deyimle ortağın borcunun içeriği, ortaklığın borcunun içeriğidir. Ancak ortak, borcun niteliğinden dolayı borcu aynen yerine getiremeyecek durumda ise, o zaman alacaklı giderim talep edebilecektir. Örneğin bir proje çizimini üstlenmiş olan kolektif ortaklığın, mimar olan ortağından kural olarak aynen ifa istenebilir.

Ortağın Sorumunun Kapsamı

Ortak, ortak sıfatına sahip olduğu sürece ortaklığın yüklendiği borç ve yükümlerden üçüncü kişilere karşı sorumludur. Ortaklığa sonradan giren bir ortak, ortaklığa girmesinden önce mevcut bütün borç ve yükümlerden sorumlu olur. Ortak ortaklıktan ayrıldığı takdirde ayrılmanın tescil edildiği tarihe kadar oluşan ortaklık borç ve yükümlerinden, bunların zaman aşımı süresince sorumlu kalmaya devam eder.