Geçiş döneminde Türkiye’ye mali yardımların yapılması için iki mali protokol im¬zalanmıştır

Mali Protokoller

Geçiş döneminde Türkiye’ye mali yardımların yapılması için iki mali protokol im­zalanmıştır. Bu protokollerden ilki olan İkinci Mali Protokol, 23 Kasım 1970 tari­hinde Katma Protokol ile birlikte imzalanmış ve 1 Ocak 1973’te yürürlüğe girmiş­tir. Söz konusu Protokol, 1971-1977 dönemini kapsamıştır. Türkiye, bu Protokol ile yalnız Topluluk bütçesinden verilen kredilerden değil, Avrupa Yatırım Bankasının (AYB) öz kaynaklarından verilen kredilerden de yararlanma imkânı bulmuştur. 

Bu Mali Protokol çerçevesinde 195 milyon ECU Topluluk bütçesinden, 25 milyon ECU AYB öz kaynaklarından olmak üzere, toplam 220 milyon ECU tutarında kredinin Türkiye’ye verilmesi öngörülmüş ve tamamı Türkiye tarafından kullanılmıştır. Bun­dan başka, İkinci Mali Protokolün yürürlük süresi içinde Topluluğa yeni katılan üç devletin (İngiltere, İrlanda ve Danimarka) de mali yardıma katılmasını sağlamak amacıyla ortaklığın bu yeni üyelere de genişletilmesini sağlayan Tamamlayıcı Pro­tokole konulan bir hükümle, Türkiye’ye 47 milyon ECU tutarında bir ek kredinin verilmesi kabul edilmiştir.

Üçüncü Mali Protokol, 12 Mayıs 1977’de imzalanmış ve 1 Mayıs 1979’da yürür­lüğe girmiştir. Bu Protokolün 31 Ekim 1981’e kadar uygulanması öngörülmüş an­cak daha sonra süre uzatılmıştır. Bu Protokol çerçevesinde Türkiye’ye 220 milyon ECU’lük kısmı Topluluk bütçesinden, 90 milyon ECU’lük kısmı ise AYB öz kaynak­larından olmak üzere, toplam 310 milyon ECU tutarında bir kredi verilmiştir. Kre­dinin tamamı Türkiye tarafından kullanılmıştır.

2/80 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı uyarınca Topluluk, ayrıca 1980 yılında özel bir iş birliği fonu kurmuş ve Türkiye’nin sağlık, çevre, turizm ve eğitim gibi alanlar­da yapacağı çalışmalarda teçhizat ve yabancı uzman veya eğitimci ihtiyacını karşı­lamak üzere 75 milyon ECU’luk hibe yardımı yapmıştır.