MİKTAR KISITLAMALARININ KALDIRILMASI

Türkiye ile Topluluk arasında tam bir gümrük birliğinin kurulabilmesi için gümrük vergileri gibi miktar kısıtlamalarının da kaldırılması gereklidir. Türkiye Katma Proto­kol ile Topluluktan yapacağı sanayi malları ithalatı üzerindeki kota veya eş etkili ted­bir şeklindeki miktar kısıtlamalarının 22 yıllık geçiş dönemi sonuna kadar tedricen kaldırmayı üstlenmiştir. 

Bu yükümlülük, Katma Protokol’ün yürürlüğe girdiği tarih­te, 1967 yılında Topluluktan yaptığı ithalatın ancak %35’i için geçerli olacak ve kon­solide liberasyon oranı 1976, 1981, 1986 ve 1991 yılında sırasıyla %40, 45, 60 ve 80’e yükseltilecek, 1995 yılında da Topluluk çıkışlı ithalata %100 liberasyon uygulanacak­tı. Topluluk ise Katma Protokol’ün yürürlüğe girmesinden önce ipek böceği kozası ve ham ipek dışında Türk sanayi ürünlerine uyguladığı bütün kotaları kaldırmıştır.

Katma Protokolde iş gücünün ve hizmetlerin serbest dolaşımı ile sermaye ha­reketlerinin kolaylaştırılması da öngörülmüştür. Protokol’ün 36-40’mcı maddelerin­de kişilerin serbest dolaşımının Ankara Anlaşması’mn 12’inci maddesinde yer alan ilkelere uygun şekilde Anlaşma’mn yürürlüğe girmesinden sonra 12. yılın sonu ile 22. yılın sonu arasında kademeli olarak gerçekleştirileceği belirtilmektedir.

Türkiye, Katma Protokolün 1 Ocak 1973 tarihinde yürürlüğe girmesiyle Toplu­luk ithalatında uyguladığı gümrük vergilerini indirmeye başlamıştır. İkinci indirim,

1   Ocak 1976’da gerçekleşmiş ve böylece tarife indirimleri 12 yıllık listede toplam %20’e, 22 yıllık listede ise %10’a ulaşmıştır. Konsolide liberasyon oranı da %40 ol­muştur. Bu indirimlerin takvime uygun olarak yapılmasından sonraki indirimler aşağıda belirtilen nedenlerle ertelenmek zorunda kalmış; Ortak Gümrük Tarifesi düzenlemesine geçilememiştir.